ND: Zing in het gezin De Nieuwe Psalmberijming. Er gaat een wereld voor je open
De Nieuwe Psalmberijming is anders opgezet dan oudere psalmberijmingen. Beide soorten berijmingen hebben hun voor- en nadelen.
Het opvallendste kenmerk van Hebreeuwse poëzie is het parallellisme: ‘Loof de HEERE, mijn ziel // en al wat binnen in mij is, Zijn heilige naam.’ In dit voorbeeld betekenen de beide vershelften min of meer hetzelfde. Min of meer, want door hetzelfde net iets anders te zeggen, werpt vers b nieuw licht op vers a. Om te verstaan wat de dichter wil zeggen, moet je tussen de beide regels door luisteren.
In een psalmberijming is rijm het opvallendste kenmerk. Niet de inhoud, maar de vorm van de regels rijmt. Moet je nu, om een psalm recht te doen, beide Hebreeuwse regels op rijm zetten of moet je proberen de betekenis van die beide Hebreeuwse regels in één Nederlandse regel te vangen? Je zou, wat generaliserend, kunnen zeggen dat in de berijmingen uit 1773 en 1973 de eerste methode gevolgd is en in De Nieuwe Psalmberijming de tweede.
Hebreeuws en Nederlands
De Nieuwe Psalmberijming valt daardoor een stuk korter uit. Je kunt zeggen dat de nuances van de Hebreeuwse tekst in deze nieuwe berijming minder tot hun recht komen. Maar met evenveel recht kun je zeggen dat oudere berijmingen verder van de Hebreeuwse tekst af staan. Want niet alleen het Hebreeuwse parallellisme, maar ook het Nederlandse rijm roept betekenis op.
Het taalkleed is meer spreektalig dan kerktalig.
Ik ben net oud genoeg om de berijming van 1773 nog te kennen. Daardoor kan Psalm 56 vers 5 nog steeds mijn lijflied zijn: ‘Ik roem in God; ik prijs ’t onfeilbaar woord; ik heb het zelf uit Zijnen mond gehoord.’ Omdat ik die laatste regel in geen enkele berijming terugvind, gaat er voor mij niets boven de oude berijming van Psalm 56. Maar dan moet ik er eerlijkheidshalve wel bij zeggen dat deze regel niet in de Hebreeuwse Psalm staat; die is opgeroepen door het rijm. Een ander voorbeeld: Mijn grootmoeder hield het in geloof en kerk het liefst bij het oude. Toen ik haar eens vroeg 
of er dan niets nieuws was waar ze blij mee was, antwoordde ze dat ze één regel uit de berijming van 1973 toch wel heel mooi vond: ‘Geslachten gaan, geslachten zullen komen: wij zijn in uw ontferming opgenomen.’ Als je de onberijmde tekst van Psalm 90 er eens naast legt, ontdek je dat in de berijming van 1973 een heel – prachtig! – couplet uitgetrokken wordt voor de berijming van de eerste Hebreeuwse zin van deze Psalm. In De Nieuwe Psalmberijming staat er, in navolging van het Hebreeuws, niet meer dan: ‘Heer, U bent onze schuilplaats in gevaren. Al generaties lang wilt U ons sparen’. Is het een verarming dat De Nieuwe Psalmberijming veel minder dan oudere berijmingen een bundel overdenkingen bij de psalmen is? Of is het een verrijking dat De Nieuwe Psalmberijming veel meer dan oudere psalmberijmingen een rijmende weergave van de bijbeltekst is?
De psalmen zijn bedoeld om gezongen te worden. Ik geef Psalm 84 weleens helemaal op, hoewel zes coupletten zingen eigenlijk wat te veel van het goede is. Maar Psalm 27 helemaal: zeven coupletten? Dat heb ik nooit aangedurfd. De Nieuwe Psalmberijming heeft in beide gevallen vier coupletten en ik vind dat een verademing. De keuze voor een compacte berijming zorgt er voor dat de psalmen tot hun recht kunnen komen als wat ze zijn: liederen.
Er is ook een keerzijde. Door de psalmen regel voor regel op rijm te zetten, laten de coupletten die zo ontstaan, zich minder goed los zingen. Als je niet meer, zoals in het Genève van Calvijn, volgens een rooster zingt, ontkom je er niet aan om van langere psalmen een selectie in de kerkdienst te zingen. Dan vind ik het niet handig dat ik alleen kan zingen dat ik ‘gedurig bij U’ zal zijn, als ik eerst moet zingen dat ik ‘een groot beest bij U’ was.
wereld open
Maar wie zegt ook dat je in de kerk alleen De Nieuwe Psalmberijming of De Nieuwe Psalmberijming alleen in de kerk mag zingen? Ik zou zeggen: Zing de Psalmen in het gezin eens helemaal door in deze nieuwe berijming. Er gaat een wereld voor je open! Ook omdat het taalkleed meer spreektalig dan kerktalig is. Misschien voelen je kinderen dan ook dat zij aangesproken worden door de Psalmen.