'Van den Belt: Als ik moet kiezen tussen de berijmingen, kies ik DNP'
Bron: Theologia Reformata, maart 2023
Een van de uitgangspunten van deze nieuwe berijming van de psalmen op de Geneefse wijzen is het toegankelijke taalgebruik. De psalmen komen in deze berijming dichtbij zonder platvloers te worden. Jong en oud kunnen goed begrijpen wat zij zingen. Dat is winst vergeleken bij 1773 en 1967. Qua taalgebruik is de NBV uitgangspunt; geen ‘goedertierenheid’ maar wel ‘gerechtigheid’. De berijming gebruikt als aanspraak vooral ‘je’, ‘jij’ en ‘jullie’. Poëtisch is er op de berijming vast wel wat aan te merken, maar de teksten zijn aansprekend en soms komen ze ook echt ‘binnen’. De psalmen zijn korter dan in eerdere berijmingen, Psalm 119 telt ‘slechts’ 44 verzen. Dat kan ten koste gaan van de inhoud. Om een willekeurig voorbeeld te geven, in Psalm 78:65 staat dat de Heere ontwaakte ‘als een held die juicht van de wijn’. Datheen is nogal plastisch: ‘Maar gelijk een dronkig mens hem opmaket, als de wijn wel verteerd is, en ontwaket, die zeer luid tiert en maakt een zeldzaam wezen, alzo is ook onze God opgerezen…’ In 1773 wordt het ‘een held, ontzagg’lijk in zijn gangen, die nieuwen moed heeft door den wijn ontvangen’, in 1967 ‘een held die zich sterk maakte als in een roes’. DNP heeft: ‘toen ontwaakte Hij zoals een held’. De wijn is weggevallen en daarmee verdwijnt het beeld dat God uit een roes ontwaakt. Doorgaans doen de dichters de beeldende taal wel recht en soms worden de beelden nog scherper door de gewone taal: ‘De honden likken van hun bloed’ (68:6) en ‘Zoals een jongeman – hij ziet er stralend uit, want hij was bij zijn bruid en daar genoot hij van…’ (19:2). De ruwheid en soms rauwheid van de psalmen is iets om te koesteren in een tijd van al te gepolijste godsbeelden. Als ik moet kiezen tussen Datheen, 1773, 1967, het samenraapsel van Weerklank, en DNP, dan gaat mijn voorkeur toch echt uit naar die laatste, al zitten er in 1967 ook pareltjes en ben ik natuurlijk verknocht aan de oude berijming. Wie houdt van de psalmen en ze wil overdragen aan een volgende generatie zou deze berijming een eerlijke kans moeten geven.
Prof. Dr. H. van den Belt - Hoogleraar Systematische Theologie Vrije Universiteit te Amsterdam
De Nieuwe Psalmberijming (Utrecht: KokBoekencentrum, 2022) 320 p., € 22,50 (ISBN 9789043535762).